مدیریت افکارعمومی در عصر سلجوقیان

thesis
abstract

افکارعمومی به معنای نوعِ نگرش و اندیشه ی گروه های مختلف مردم، همواره به عنوان نیرویی موثّر در عرصه ی سیاست و اجتماع ایفای نقش می کند، لذا هر نظامِ حاکمی برای استمرار حیات سیاسی خود، ناگزیر اقدام به جلب حمایت افکارعمومی می نماید. دولت سلجوقی نیز به عنوان یکی ازدولت های بزرگ اسلامی با ویژگی های متنوع فرهنگی و اجتماعی عصر خود، از این قاعده مستثنی نبود. پژوهش حاضر در پی آن است تا ساز و کارهایی را که دولت سلجوقی برای مدیریت افکار عمومیِ جامعه به کار گرفته، محسوس و معلوم سازد؛ لذابا عنایت به داده های تاریخی و توصیف و تحلیل آنها، به شناسایی و استخراج ابزارها و تلاش های سلجوقیان برای مدیریت افکارعمومی خواهیم پرداخت. این پژوهش نخست مستلزم تبیین ماهیت افکارعمومی، شناسایی افکارِ رایج و مورد توجهِ عموم و نیز گروه های متنوع موجود در آن دوره می باشد. سلجوقیان با درک این مطلب که نسبت به جامعه ی ایرانی، عنصری بیگانه و فاقد هر نوع امتیازی محسوب می شوند و نزد افکارعمومی شأن و منزلتی ندارند اقدام به استخدام مدیران ایرانی(همچون نظام الملک) و کسب اعتبار و حیثیت از بهترین و نزدیک ترین راه های ممکن نمودند. آنها با آگاهی از اولویتِ افکاری که منشأ دینی و مذهبی داشت، همسوسازی افکارعمومی با سیاست های خود را در موضوعات مربوطه، اولویت اول قرار دادند. به طور کلی دولت مردان سلجوقی در دو حوزه ی ایدئولوژیک و غیر ایدئولوژیک اقدام به مدیریت افکارعمومی نمودند. در حوزه ی ایدئولوژیک سه مولّفه ی حیاتی را دنبال کردند: اول کسب مشروعیت از طریق نمادهای دینی، ملّی و رهبران نفوذمند فکری. دوم تحکیم مذهب سنّت به عنوان مذهب حقّه با تقویت موافقین و تخریب مخالفین فکری. سوم ترویجِ برداشت و نگرش خاصی از دین و سوقِ افکارعمومی در جهت مطلوب از طریق نهادهای آموزشی مانند نظامیه و خانقاه. در حوزه ی غیرایدئولوژیک خواجه با انتظام نهاد اقطاع، خواستِ عمومی قبائل ترک به ویژه سرداران سپاه را پاسخ گفت و آنان را تحت کنترل درآورد. همچنین از طریق نظام مراقبت و جاسوسی و نیز برآوردن برخی از خواست های عمومی دیگر گروه های مردم توانست افکارعمومی را کنترل و تا حد مطلوبی ثبات مدیریتی در جامعه را حاکم گرداند و امور مملکت را انتظام بخشد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

دارالبِطّیخ در عصر سلجوقیان

شناخت محلّات اصفهان و تغییر بافت و ساختار آن در گذر زمان کار ساده‌ای نیست. حکومت‌هایی که در این شهر فرمانروایی داشته‌اند آثار تاریخی و ارزشمند زیادی از خود به جا نهادهاند، هر که از ایرانی و غیر ایرانی، به اصفهان رسیده آن  را بهترین سکونتگاه برای خود یافته و رحل اقامت در آن افکنده و بسیاری در همین‌جا رخ در نقاب خاک کشیده‌اند. نویسندۀ این مقاله، هنگام مطالعۀ تاریخ مختصر اصفهان، اثر ندیم الملک، به ...

full text

دارالبطّیخ در عصر سلجوقیان

شناخت محلّات اصفهان و تغییر بافت و ساختار آن در گذر زمان کار ساده ای نیست. حکومت هایی که در این شهر فرمانروایی داشته اند آثار تاریخی و ارزشمند زیادی از خود به جا نهادهاند، هر که از ایرانی و غیر ایرانی، به اصفهان رسیده آن  را بهترین سکونتگاه برای خود یافته و رحل اقامت در آن افکنده و بسیاری در همین جا رخ در نقاب خاک کشیده اند. نویسندۀ این مقاله، هنگام مطالعۀ تاریخ مختصر اصفهان، اثر ندیم الملک، به ...

full text

مدیریت ایدئولوژیک افکار عمومی در عصر سلجوقیان با تأکید بر مسئله مشروعیت

افکارعمومی به معنای نوعِ نگرش گروه‌های مختلف، همچون نیرویی مؤثّر در عرصه سیاست و اجتماع ایفای نقش می‌کند. لذا هر نظامی، لاجَرَم اقدام به جلب حمایت افکارعمومی می‌نماید. پژوهش حاضر در پی آن است تا ساز و کار دولت سلجوقی را برای مدیریت ایدئولوژیک افکار عمومی جامعه در جهت مشروعیت‌بخشی به قدرت غالب خود معلوم سازد. لذا با عنایت به داده‌های تاریخی و توصیف و تحلیل آنها، به شناسایی و استخراج ابزارها و تلاش‌ه...

full text

تأثیر معماری ایران بر بناهای آرامگاهی در عصر سلجوقیان رم

ایران در طول تاریخ اسلام  و به‌خصوص عصر سلجوقی همواره یکی از مراکز اصلی هنر اسلامی بوده است. از سوی دیگر عثمانی‌ها در زمینه معماری با الهام از هنر ایران و بیزانس، گام‌های بزرگی برداشته‌اند. به‌دلیل همجواری ایران و عثمانی و نیز تبادلات فرهنگی و وجوه مشترک حکومتی، هنر و معماری این دو سرزمین از یکدیگر ایده گرفته و تشابهاتی دارند. هدف مقاله بررسی تطبیقی شاخصه‌ها و عناصر معماری بناهای یادمانی و آرام...

full text

طنزپردازان و شیوه‌های طنزپردازی در ایران عصر سلجوقیان

در ایران عصر سلاجقه، طنز، به عنوان خنده طعنه‌آمیز به مسائل گوناگون جامعه به کار می‌رفته است. در تاریخ‌نگاریِ مدرنِ ادبیاتِ ایرانِ اسلا‌‌‌می‌، طنزپردازی به همان معنای امروزین «قصد نقد اجتماعی سیاسی»، فعالیتی ادبی تعریف شده است که عمدتا توسط شعرا در قالب یک نوع ادبی خاص انجام و ترویج ‌‌‌می‌شده است. علی رغم این نگرش عمدتاً ادب‌انگارانه و ژانری به طنز، اگر مفهوم طنز را فراتر از معنای کنونی آن، «بیان هنر...

full text

فرهنگ اسلامی و نهادهای آموزشی در عصر سلجوقیان

با پایمردی و همت طغرل­بیک (465-455 هـ) بنیاد امپراطوری عظیمی نهاده می­شود­ و در ادامه، اخلاف او، آلپ­ارسلان (566-495 هـ. ق) و ملکشاه سلجوقی (485-465 هـ. ق) با بهره­مندی از تجارب وزیر نامدار و باتدبیر خویش خواجه نظام­الملک طوسی، آرامش و امنیت را بر قلمرو سیاسی و اجتماعی خود حکمفرما نموده و قدرت و عظمت امپراطوری را به اوج خود رسانیدند. روحیه دانش­دوستی زمامداران و علاقمندی آنان به احداث بناهای عا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023